KARPAL TÜNEL

Karpal tünel, elimizdeki kasların çalışmasını ve elimizin hissetmesini üç ayrı sinir sağlamaktadır. Bu sinirler sırası ile radyal, ulnar ve median sinirlerdir. Her sinirin uzandığı hat boyunca basınca (sıkışmaya) duyarlı olduğu bölgeler mevcuttur. Median sinir sıklıkla el bileğinin avuç içine bakan bölgesinde artan basınca (sıkışmaya) maruz kalır. Buna bağlı ortaya çıkan bulgulara karpal tünel sendromu adı verilmektedir.

El bileğinde medyan sinirin içinden geçtiği dar bir tünel mevcuttur. Bu tünele karpal tünel adı verilmektedir. Tünelin tabanını el bileği kemikleri, tavanını ise transvers karpal ligament adı verilen bir bağ oluşturmaktadır (şekil 1). 9 tendon ve median sinir önkoldan ele doğru ilerlerken, el bileğinde bu tünelin içerisinden geçerler. Tünel içerinde basınç artışı veya tünelin daralması median sinirin sıkışmasına neden olur.

(şekil 1)

KARPAL TÜNEL SEBEBİ NEDİR?

Hastaların büyük çoğunluğunda belirli bir neden bulunamaz. Bu hastalarda ana patoloji sinirin altından geçtiği bağın aşırı kalınlaşması ve sinire bası yapmasıdır. Bu duruma idiopatik (sebebi bilinmeyen) karpal tünel sendromu adı verilir.

Bazı durumlarda bağ kalınlığı çok fazla artmasa bile altından geçen median sinir, vücuttaki (sistemik) bir takım alt yapı bozuklukları nedeni ile aşırı hassasiyet gösterir. Diyabet, tiroid bezinin bazı hastalıkları buna örnektir. Bu nedenle diyabet gibi bazı endokrin hastalıklarında karpal tünel sendromu daha sık gözlenmektedir.

Bazen sinirin üzerinden geçen bağın kalınlığının normal olduğu, fakat tünelin içinin aşırı kalabalık olması nedeni ile median sinirin sıkıştığını görürüz (hacim azalması). El bileğini ilgilendiren ve yanlış kaynamış kırıklar, osteoartit (kireçlenme-aşınma) bu duruma örnektir. Gene romatoid artrit (romatizma) hastalığında, tünelden geçen tendonların etrafını çevreleyen dokuda anormal çoğalma (tenosinovit) gözlenir; bu durum tünel içinin kalabalıklaşmasına ve median sinirin sıkışmasına neden olur.

Gebelik ve emzirme döneminde ortaya çıkan hormonal değişiklikler ödem (dokularda su toplanması) ve hacim azalmasına neden olarak karpal tünel sendromu na neden olabilir.

KARPAL TÜNEL’E TANI NASIL KONUR

Karpal tünel sendromunun üç ana bulgusu vardır: Ağrı, karıncalanma ve uyuşma. Karıncalanma ve uyuşma hissi başparmak, işaret parmağı ve orta parmakta hissedilir. Küçük (beşinci) parmakta bulgu gözlenmez. Bulgular genellikle gece ortaya çıkar. Bunun sebebi el bileği bükülü olarak uyumamızdır. El bileğinin bükülü olması karpal tünelde hacmi azaltır ve bulguların artmasına neden olur. Uyuşma karıncalanma hissi genellikle uykudan uyandırır, hasta elin sallama ihtiyacı hisseder. Daha ileri aşamalarda etkilenen kasların güçsüzleşmesi ile beceriksizlik (düğme iliklerken), eşyaların elden düşürülmesi, kavrama gücünde azalma ve başparmak yanındaki kaslarda erime (atrofi) gözlenebilir.

Tanı koyma aşamasında detaylı tıbbi hikâye alınmalıdır. Nadiren de olsa bazı endokrin ve romatizmal hastalıkların ilk bulgusu karpal tünel sendromu olabilir. Bu durumda gerekli laboratuar testleri istenmelidir. El bileğini ilgilendiren artrit benzeri hastalıklarda direkt radyografi istenmesi uygun olabilir. Tanının doğrulanması için genellikle elektromyografi adı verilen bir test istenir. Bu testte sinir iletisinin hızı, sağlığı ve olası diğer sinir sıkışmaları incelenir. Aynı sinir hattı boyunca birden fazla bölgede sıkışma gözlenebilir (double crush=çifte bası). Örnek olarak median sinirin hem el bileğinde hem de boyun bölgesinde (boyun fıtığı) sıkışmasını verebiliriz. Test bir nöroloji veya fizik tedavi uzmanı tarafından yapılır.

KARPAL TÜNEL TEDAVİSİ

Hastalığın erken evresinde karpal tüneldeki basıncın artmasını engelleyecek önlemler alınır. Gece kullanımı için verilen el bilek ateli, bileklerin bükülmesini engelleyerek basıncın artmasını önler. Tıbbi hastalıkları tespit edilen hastaların (diyabet, romatizma v.b) öncelikle uzmanı tarafından tedavisi gerekir. Genellikle erken evrede bu önlemler yeterli olur. Romatizma benzeri durumlarda bölgeye usulüne uygun olarak yapılan kortikosteroid (kortizon) enjeksiyonu (iğne) sinoviti ve ödemi azaltabilir. Bu enjeksiyon gebelikte ve emzirirken de güvenle yapılabilir.

Başarısız olunan hastalarda cerrahi tedavi tek seçenektir. Cerrahi esnasında sinir dokusu üzerinden geçen transvers karpal ligament kesilir ve sinir dokusu dikkatlice korunarak yapışıklardan arındırılır. Bu cerrahi genellikle çok kısa bir kesi ile yapılır (mini insizyon) (şekil 2). Romatizma benzeri özel koşulları olan hastalarda ise cerrahi standart büyük kesi ile yapılmalıdır (şekil 3). Bu kesi, tüm patolojilerin gözlenebilmesi ve sağaltımı için gereklidir (şekil 4)

CERRAHİ TEDAVİ NASIL BİR SÜREÇ İZLER, BENİ NELER BEKLİYOR?

Ortopedi veya El Cerrahisi uzmanı muayenesi sonrası röntgen grafisi ve EMG istenebilir. Cerrahi büyük çoğunluğunda günübirlik (hastanede kısa yatış) olarak uygulanır. Genel anestezi uygulanmasına gerek yoktur. Bölgesel (aksiller blok veya RIVA) anestezi uygulaması genellikle yeterli olmaktadır. El cerrahisi uzmanı ile görüşmenizde özel koşullarınızdan bahsetmeniz (kronik hastalıklar, devamlı kullanılan ilaçlar vb) önemlidir. Cerrahi sonrası erken dönemde (ilk 3 gün)soğuk uygulama ve elin kalp seviyesinin üzerinde tutulması ağrı ve zonklamayı azaltacaktır. Erken dönemde el bileğinizin çevresinde bir sargı olacaktır. Sargı genellikle 5-7 gün arasında açılarak yaranın durumu kontrol edilir. Her hangi bir sıkıntı gözlenmiyor ise banyo yapmanız mümkün olacaktır. Bu sürenin sonunda nadiren fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamasına geçilebilir. Gene süreç, uygulanan cerrahi ve bileğinizin durumuna göre değişkenlik gösterse de 3 hafta içinde normal günlük hayata dönüş beklenebilir.

OLASI TERSLİKLER

En önemli terslik, cerrahi uygulanan bölgenin yakınında bulunan ve median sinirden köken alan bir dalın (motor dal) yaralanmasıdır (şekil 5). Ameliyatın büyütme (özel gözlük)altında yapılması önemlidir. Sinirin yaralanması durumunda uzun ve sıkıntılı bir süreç başlar.

Bir diğer olası terslik ligamentin (kılıfın) yetersiz açılmasıdır. Bu durumda cerrahi sürecin tekrarlanması gerekir. Cerrahi yara bölgesinde doku yapışıklığı nedeni ile parmak hareketlerinde kısıtlılık, kronik ağrı (RSD), beklenen sonuçların geç veya hiç alınamaması akla ilk gelen tersliklerdir.

 “Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”