Dirsek eklemine komşu, radius adı verilen kemiğin kırılmasıdır. Eklem ile ilişkili olması kırığın tedavisini önemli kılmaktadır. Kırığın tipi tedavi şeklini belirler. Bir sınıflama yöntemine göre radius başı kırıkları 4 guruba ayrılmaktadır (resim 17).  Tip 1 kırıklar 5-7 gün alçı tedavisini takiben, erken aktif rehabilitasyon başlanarak tedavi edilirler. Diğer tip kırıklarda genellikle cerrahi tamir ve sonrasında aktif rehabilitasyon uygulanır (resim 18, resim 19). Tüm amaç hareket kısıtlılığı ve instabilite gelişmesini engellemektir. Tip 4 kırıklar zaten dirsek çevresinde oluşan diğer yaralanmalar (çıkık, bağ yaralanması, diğer kırıklar vb) ile birlikte gözlenmektedir. Kırık tamir edilemeyecek kadar küçük parçalar halinde ise, bu parçalar çıkarılarak radius başına benzer yabancı bir cisim (radius başı protezi) konur. Burada amaç dirsek ekleminde gevşeklik (instabilite) oluşmasını engellemektir. (Dirsek iç yan bağ (MCL) yırtığının atlandığı ve radyus başının çıkarıldığı vakalarda instabilite gelişir).  Ek olarak gözlenen kırıkların ve bağ yaralanmalarının tamiri de aynı zamanda yapılmalıdır.

 

Komplikasyonlar: Ameliyatlı veya ameliyatsız tedavi edilen hastalarda en sık görülen komplikasyon hareket kısıtlılığıdır. İnstabilite, geç dönemde kireçlenme ve radiusta kısalık sonucu el bilek ağrısı diğer olası sıkıntılardır.

Radius başı tamir edildiğinde MCL iyileşme eğilimindedir. Bu nedenle mümkün ise kırık tamir edilir, mümkün değil ise protez ile değiştirilir (resim 19, resim 20). Dirsek iç yan bağ (MCL) yırtığının atlandığı ve radius başının çıkarıldığı vakalarda ise instabilite (gevşeklik) gelişir.

Tedavide değişmeyen temel prensip burada da geçerlidir. Koronoid sağlam ise çıkık yerine oturtulur ve eklemin hangi hareket aralığında stabil (sağlam) olduğu gözlemlenir. Radius başı kırığı tipine göre tedavi edilir.

Dirseğimizi dayadığımız, eklemin arka yüzündeki kemik çıkıntıya olekranon adı verilmektedir. Bir sınıflama yöntemine göre 6 guruba ayrılmaktadır (resim 21) Ayrılmamış kırıklar (tip I)  3 hafta atel uygulanarak tedavi edilir. Atel günde bir kere çıkarılarak aktif eklem hareketi yapılır. Haftalık film kontrolü ile kırık parçalarda ayrılma takip edilir. Üçüncü haftada atel çıkarılır ve sonraki üç haftada kol askısı ile takip edilir. Tip II, III, IV, V ve VI kırıklar cerrahi olarak tedavi edilirler (resim 22, resim 23). Tip 5 ve 6 kırıklar zaten dirsek çevresinde oluşan diğer yaralanmalar (çıkık, bağ yaralanması, diğer kırıklar vb) ile birlikte gözlenmektedir. Tedavide amaç fonksiyonu korunmuş ve ağrısız bir dirsek elde etmektir.

Komplikasyonlar: Kaynamama, tespit kaybı (kırığı sabitlemek için kullanılan çivilerin gevşemesi), kireçlenme olası sıkıntılardır.

Koronoid çıkıntı; dışarıdan belli olmayan önemli bir kemik parçasıdır. Bir menteşe gibi dirsek ekleminin çıkmasını engelleyen, ayrıca dirseği bir arada tutan bağların yapıştığı ufak ama fonksiyonel olarak önemli bir parçadır. Tek başına koronoid kırık nadiren gözlenir. Genellikle dirsek eklemi çıktığı zaman veya radius başı kırığı ile birlikte gözlenir. Bir sınıflama yöntemine göre 4 guruba ayrılmaktadır (resim 24) Tip 1 kırıkların ameliyatsız, diğerlerinin ameliyat ile tedavisi genel kabul görmüş bir yaklaşımdır.

Tip I kırıklar (resim 25): Kıymık tarzında parça mevcuttur. Dirsek ekleminin çıktığını ve kendiliğinden yerine oturduğunu gösterir. Bu nedenle bağ yaralanması mevcuttur. Fakat dirsek eklemi genellikle stabildir. Çoğu vakada açık cerrahi tedaviye gereksinim duyulmaz. Kısa süreli eklem istirahatı sonrası rehabilitasyon başlanır.

-Tip II kırıklar (resim 26, resim 27): Koronoidin %50’ye yakın kısmını içeren kırık mevcuttur. Eklem sağlam değildir, tekrar çıkık oluşma riski mevcuttur  (özellikle radyus başı kırıkları ile beraber gözlendiğinde). Cerrahi tedavi en uygun tedavi yöntemidir.  Radyus başı kırık ise lateral, değil ise medial yaklaşım uygulanır (resim 28, resim 29). Kırık parçanın büyüklüğüne göre vida veya dikiş ile tespit uygulanır. Ekleme uygulanan dinamik kuvvetleri dengelemesi için tespitin 3-6 hafta süre ile eklemli eksternal fiksatör ile korunması önerilmektedir.

 

-Tip III kırıklar: Tedavisi en zor yaralanmalardır. Eklem sağlam değildir, tekrar çıkık oluşma riski mevcuttur. Genellikle diğer kırık ve bağ yaralanmaları ile birlikte gözlenirler (resim 30). Koronoid tek parça ise (tip IIIA) vida tespiti kullanılabilir. Parçalanmış ise (tip IIIB) dikiş tespiti ile parçalar bir araya getirilir. Her durumda en önemli amaç ulna’nın posteriora doğru yer değiştirmesini yani eklemin çıkmasını engellemektir.

Radyus başı kırığı, koronoid kırığı ve dirsek çıkığı birlikteliğine verilen addır (resim 30). Öncelikle koronoid tamir edilir. Olekranon da kırık ise koronoide ulaşım için bu yaklaşım kullanılabilir. Değil ise lateral yaklaşım kullanılarak,  radyus başı tespit edilmeden önce koronoid tespit edilir.  Daha sonra radius başı restore edilir (resim 31). LUCL kesinlikle tamir edilmelidir. Tüm tespitler sonrası dış destek (eksternal fiksatör) kullanılabilir. Bu ve benzeri dirsek eklemi yaralanmalarında erken ve uygun cerrahi tamir ile eklem hareket açıklığı ve sağlamlığı önemli ölçüde korunabilir (resim 32, resim 33). Cerrahi sırasında sinir / damar yaralanması, kaynamama, enfeksiyon, eklem hareketlerinin daha da kısıtlı hale gelmesi (özellikle uygun olmayan boyda radius başı protezi ile) ve eklem gevşekliği gelişmesi olasılığı akla ilk gelen tersliklerdir (resim 34, resim 35, resim 36, resim 37, resim 38, resim 39, resim 40, resim 41).

Humerus kırıklarının üçte birini humerus alt uç kırıkları oluşturur. Tedavide amaç her zaman olduğu gibi fonksiyonel aralıkta ve ağrısız, dirsek eklem hareketinin korunmasıdır. Humerusun kendine has anatomisi ile birlikte eklem yaptığı radius ve ulna, 27 kırık tipi ve alt gruplarıyla karışık bir sınıflama oluşturmaktadır. Bu nedenle sınıflamanın burada açıklanması zordur. Özetle bilinmesi gereken kırık ekleme yaklaştıkça ve daha çok parça içerdikçe cerrahisi ve sonrasında rehabilitasyonu zordur (resim 42, resim 43). Bu aynı zamanda işlerin yolunda gitmemesi olasılığının bu tip kırıklarda daha fazla olduğunun bir göstergesidir.

Erişkinlerde görülen humerus alt uç kırıklarının çoğunda cerrahi tamir en mantıklı tedavi seçeneğidir. Tedavinin amacı sağlam, ağrısız ve fonksiyonel bir dirsek eklemi elde edebilmektir (resim 44, resim 45). Daha önce belirtilen tersliklerin (komplikasyon) oluşması, bu tip kırıkların cerrahi tedavisinde de olasılık dahilindedir.